Bir zamanlar kadın tiyatro oyununun sergilendiği küçük bir sahne olan Kadıköy
Terminal Sahnesine geldim. Akıllı telefonlarımızdaki navigasyon uygulaması sahneyi bulamadı.
Sahne pasajın içinde
bir mekandı. İçeri girdikten sonra biraz yürüyüp girişini
görebiliyorsunuz. Pasaj dönemeçli bir yapıdan oluşuyor.
Mekanda ufak sevimli bir kantin var ve
kuruma ait bazı promosyon ürünlerinin satışı yapılarak katkı sağlanmaya
çalışılmış. Çay her daim demlenerek sahne ahalisine ve müşterilere açık olarak
servis ediliyor. İki adet tuvaleti bulunan müessese de birisi misafirlere
açıkken diğeri sanatçıların kullanımı için ayrılmış durumda. Aynı
zamanda sanatçıların toplandığı bir oda yine işletmenin farklı bir bölmesi
olarak kullanılmış. Minik sevimli gişede bir de bilgisayar bulunmakta.
Sahnenin giriş kısmında bulunan duvarlara “Bir Zamanlar Kadın” oyununun
sahnelenmesi için yapılmış resimler yerleştirilmiş. Bu resimleri yabancı bir
ressam yaparken bizim geldiğimiz gün bir başkası yapıyordu. Oyunlar ile ilgili
panolar ve afişler tüm tanıtım gereçleri mekanın çeşitli yerlerinde özellikle
kapı girişinde sergilenmiş.
Sahnenin bulunduğu alan küçük. Sahne izleyici ile iç içe ve zemin farkı bulunmamakta. Oyuncular da
izleyicilerin girmiş olduğu kapıyı kullanıyor. Sahne arka fonu siyah bir perdeden oluşmakta ve giriş yapılan kısımda yine siyah perde ile bölünmüş durumda. Kaloriferin
kullanıldığı bir ısınma sistemi var. Bu durum binanın oldukça eski olduğunu bilgisini
veriyor. Engellilerin oyunu izlemesi için müsait bir alan. Zeminde bir yükselti
yok ancak tuvalete ve oyuncu kantinine basamak ile giriliyor. Sahne ışığı ince
uzun bir plakanın içine yerleştirilmiş güçlü ışıklardan oluşuyor. Sahne
mekanında havalandırma pencere ile sağlanıyor. İzleyicilerin
arkasında ses sistemleri ve bunu yöneten bir kişi bulunuyor. Yatay düzlemde
baktığımızda ince uzun bir sahne görüyoruz. Sahneye girişin bulunduğu alanın
kalan kısmı bir basamak ile yükseltilerek oyunun farklı bölümleri için kullanılmak
üzere ayrılmış.
Oyun
başladığında izleyicilerden bir kişiye ihtiyaç olduğunu söylediklerinde kendimi
sahnede buldum. Bu kişi oyunun sürecini belirlemede yardımcı oluyor. Beni resim
çizen birinin yanında oturttular. Oyuncunun “Resim!” diye bağırması ile oyun
başladı ve oyuncu çizerden aldığı resmi bana yorumlattı. Resimdeki kadın
hakkında kurmaca sosyolojik bilgiler vermem istendi. Daha sonra anlattığım
kimliğin içinde yer aldığı bölüm başladı.
Oyun 8 bölümden oluşuyor. 1. Bölüm’ de karakter
oluşturuluyor. Oyuncu istenen özellikte bir kimse haline gelerek oyunun bu
bölümünde söylendiği gibi bir atmosferi doğaçlama olarak gerçekleştiriyor. 2. Bölüm’
de bu karakterin hayali yine resim yapan kişinin elindeki resimden yola
çıkarılarak yorumlanıyor. Yorumlar üzerine bölüm değişip konu karakterin
hayaline geliyor. Oyuncu kurulan hayali canlandırıyor. 3. Bölüm’ de karakterin
olaylar sonrasında nasıl hissettiği soruluyor. Resimden ve seyirciden çıkan
yorum oyuncunun doğaçlaması ile hayat buluyor. Hissettikleri bölümünde oyuncu
müzik eşliğinde şarkı söyleyerek ruh halini anlatıyor. Burada biten bölüm
sonrasında 4. Bölüm’ de karaktere engel olacak olaylar ve durumlar ele alınıyor.
5. Bölüm’ de engel sonrasında yardım eden 2. Karakter oluşturuluyor. Yine ilk
karakterin hissettikleri şarkı eşliğinde oynanıyor. Oyunun son bölümünde ise
tüm bu olayların nasıl neticeleneceği işleniyor. Biten oyun sonrası ikinci
perde de yeni bir hikaye oluşturuluyor ve bu hikayede de yine izleyicinin
geneline sorularak öykü resimler yardımıyla oluşturuluyor.
Bizim izlediğimiz oyunda Fotoğrafta
bulunan ilk resimde ben 30 yaşlarında, kadın, makyaj yapmayı seven akıllı, biraz
ukala, bakımlı ve eski çağlarda yaşayan bekar bir karakter oluşturdum. 2.
Bölümde 2. Resim ile hayalini çay ocağı işletmek olarak belirledim. Hissettiği
bölümünde ise çok karmaşık bir durumda olduğu yorumunda bulundum. Karşısına bir
engel çıkan karakterin 3. Bölümde kararsız kaldığını ve emin olamadığını ifade
ettim. 4. Bölüm’ de kendisiyle yüzleşmek zorunda kaldığını ve bir karar vermesi
gerektiğini söyleyerek oyuncunun bu şekilde devam etmesini istedim.
5. Bölüm’ de ikinci bir karakter ortaya
koymam istendi ve ben bu karakteri birinci karakterin akrabası olarak
belirledim. Bu da kıyafet dikmeyi seven bu şekilde para kazanan ekonomik
özgürlüğünü kazanmış yine bekar bir kadın karakterdi. 6. Bölüm’ de ikinci
karakterimiz ilk karakterin rüyasına giderek hayalini gerçekleştirmesi için onu
motive etti ve bu işe adım atması gerektiğini söyledi. 7. Bölüm’ de yine
hissettiklerini ifade etmesi için resmi; düşüncelerini bekletmek ve askıya
almak olarak belirledim. 8. ve son bölümde sonuç istendi ve buna karşılık
olarak çay ocağını açtı ve isteğine ulaştı diyerek oyunun sonunu getirmiş
olduk. Oyun bitiminde seyirciye selam verdik. Selamlama kısmına beni de dahil
etmeleri çok hoştu.
Oyun da dekora ağırlık verilmemesi ve
doğaçlama oynanması kafamda bazı soru işaretlerine yol açıp oyunun bir kurgusu
olup olmadığı konusunda beni meraklandırdı. Oyunun seyirci interaktifi ile ilerleyen bir süreç
oluşu sürprizlerle dolu bir hikaye oluşmasını sağladı ve izleme, takip etme
pratiğimi değiştirdi. Sahnenin küçük oluşunu başta dezavantaj gibi görsem de
yakın temas canlılık katarak yoğun duyguların deneyimlenmesini kolaylaştırdı.
Oyuncuların performansı
tartışılmazdı. Bana çok anlamlı bir etkinlik hediye ettikleri için
teşekkür ediyorum.
