Herakles ve Atlas

Herakles gökkubeyi taşıyor, M.Ö. 470-460 dolayları 
              (Olympia'daki Zeus Tapınağı'ndan mermer parça yüksekliği 156 cm; Arkeoloji Müzesi, Olympia)

     M.Ö. VII. Yüzyılda yapılmış Fidias eserlerinden biri olan Yunan tapınağı Olympia içerisindeki süslemelerde mitolojik konulu heykeller bulunmaktadır. Olympia tapınağının yapımına m.ö. 470 yıllarında başlanmış m.ö. 457 yılında bitirilmiş. Arşitrav üzerindeki kare yüzeyde Herakles'in kahramanlığı anlatılmıştır.

      Resim Batı Kızlarının meyvelerini almaya gönderilen Herakles' in hikayesidir. Herakles Batı
Kızlarının bahçesinde dünyayı omuzlarında taşıyan Atlas ile karşılaşır. Atlas Herakles yerine elmaları gidip almak ister. Fakat bir şartı vardır: Herakles bu esnada kendisi için omzundaki yükü taşımalıdır. Resimdeki kabartma elindeki altın elmalarıyla Atlas, omzundaki müthiş derecede ağır yükü taşıyan Herakles'in yanına gelişini anlatıyor. Heraklesin kahramanlıkları esnasında yanından ayırmadığı yardımcısı Athena da, işini kolaylaştırabilmek için omzuna yastık koyuyor.

     Bu olay büyük bir yalınlık ile açıkça anlatılmış görünüyor. Sanatçı bir figürü yüzden veya yandan, belirgin bir şekilde göstermek istemiş. Athena karşıdan görünmekte; yalnızca başı, yana, Herakles'e doğru çevrilidir. Vücut yapısını göstermenin önemli olduğu kuralını burada görebiliyoruz. Sanatçı figürlerin kemiklerini ve kaslarını belirgin bir biçimde tasvirlemiştir. Gerçekçilik o kadar önemlidir ki giysi kıvrımları da ince detaylar şeklinde işlenmiştir.

     Yunanlı sanatçılar, insan vücudunun başlıca bölümlerini vurgulamak için kıvrımlama yöntemi kullanmışlardır. Bu da sanatçıların biçimleri ifade etmelerinin ne kadar önemli olduğunu göstermektedir. Bunlar kendilerinden sonra gelen sanatçılar için ilham kaynağı olmuştur.

---------------------

E.H. Gombrich, Sanatın Öyküsü, 3.basım, Remzi Kitabevi, 1986, çeviri: Bedrettin Cömert.